Derler ki; güzeller güzeli prenses “Pancratium Maritimum”un gemisi aşk ve güzellik tanrıçası Afrodit tarafından fırtınada batırılır. Gemisi Akdeniz’in mavi sularında kaybolan prensesin yüzerek kıyıya çıkması üzerine, Afrodit’in onu bembeyaz bir kayaya dönüştürdüğü rivayet edilir.
Her yıl beyaz çiçekler açarak sahilleri süsleyen nadide kum zambakları adını bu prensesten alır.
Bu mit doğru mu? Bilinmez! Ama, kum zambaklarının güzelliğiyle görenleri büyülediği aşikar. Üstelik geceleri yaydığı hoş kokunun tarifi imkansız.
Bu bitkinin oldukça enteresan bir başka özelliği de içerdiği 150’den fazla alkaloid sebebiyle ilaç yapımında kullanılmasıdır. Kıyı kumullarında yayılım gösteren kum zambağı, nergisgiller familyasına ait soğanlı bir bitki türüdür. Geniş ve uzun şeritli yaprakları, beyaz çiçekleri ve 40-45 cm boyu ile dikkat çeken kum zambağının soğanları 20-30 cm. derinde olduğundan yazın susuz kalmazlar. Hem tuzluluğa hem de hafif donlara dayanıklı olan bu hoş kokulu çiçek, nemli topraklarda hayat bulur.
Çiçeklenme zamanı Ağustos- Ekim ayları arasıdır.
Akdeniz’e kıyısı olan birçok ülkenin kıyı kumsallarında yayılım gösteren kum zambağının nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Ülkemizde yasalarla koruma altında olmasına karşın her geçen yıl sayıları azalmakta ve hızla yok olmaktadırlar.