Bodrum Mausoleion Anıt Müzesi


Tüm anıt mezarlar içinde belki de en heybetlisi. Antik dönemin 7 harikasından biri olarak Bodrum’un merkezinde inşa edilen Mozole için bu tanımlamanın hiç de abartılı olmadığı kanısındayız.

Öyle ki, tüm dillerde anıt mezar anlamındaki Mozole / Mausoleum sözcüğü Kral Mausolos’un adından gelmektedir.

M.Ö. 353 yılında ölen Kral Mausolos için Halikarnassos’un merkezinde aynı zamanda kız kardeşi olan II. Artemisia tarafından yaptırılmıştır. Kral Mausolos için inşa edilen anıtmezar, teknolojisi, işçiliği, malzemesi ve sanat eserleri ile eşsiz bir yapı olarak kalmış ve Dünyanın Yedi Harikası’ndan biri kabul edilmiştir.

Maalesef bu ihtişamlı yapının yükseldiği yerde bugün ziyaretçileri yalnızca mozoleden geriye kalan; kayaya oyulmuş dikdörtgen bir temel çukuru, Mausolos’un cesedinin gömülmek üzere aşağıya indirildiği batı merdiveni, mezar odasının yeniden yapılandırılmış ana hatları, devasa sütunlardan geriye kalan kırık parçalar ve mimari taş birikintileri karşılar.

Mozolenin bulunduğu alana giriş yaptığınızda, ilk olarak solda yer alan kapalı sergi salonunu gezmelisiniz. Bu bölümde mozolenin maketini ve topografik haritasını görebilirsiniz. Mozole, 32 x 38 metre ebatlarında bir yapıydı ve dört bölümden oluşuyordu. En altta kaide, üzerinde sütunlu tapınak, onun da üzerinde 24 basamaklı piramit şeklinde bir çatı ve en üstte dört atın çektiği araba içinde Mausolos ve Artemisia heykelleri.

Anıtın görünümü ve özellikleri konusunda Plinius başta olmak üzere antik dönem yazarlarının anlattıklarından faydalanılmaktadır. Anıtın yüksekliğinin, Plinius’un yazdıkları esas alınarak, 55 metre olduğu varsayılmaktadır. Anıtın mimarının, Priene Athena Tapınağı’nın da mimarı olan “Pytheos” olduğu kaynaklarda geçer. Vitrivius, M.Ö. IV. yüzyılda dönemin en önemli heykeltraşlarının bu yapıda çalıştığını söyler.

Mozole, dört bölümden oluşmaktadır. En alt katta Anadolu ve yerel mimarinin izlerini taşıyan yüksek bir podyum; onun üzerinde uzun kenarında 11, kısa kenarlarında 9 olan toplam 36 iyon sütunundan oluşan Yunan mimarisinin egemen olduğu tapınak şeklinde bir bölüm, onun da üzerinde 24 basamaklı Mısır mimarisinden etkilenerek yapılmış piramidal şekilli bir çatı ve en tepede 4 atın çektiği araba içinde Artemisia ve Mausolos’un heykellerinin yer aldığı son bölüm vardır. Çatının 24 basamaklı olması anlamlıdır. Mausolos M.Ö. 377-353 yılları arasında 24 yıl hüküm sürmüştür. Maosolos’un hüküm sürdüğü her yıl Karia’nın bir adım daha yükseldiği ve refaha kavuştuğunun vurgulandığı düşünülmektedir.

Zamanın mimari üsluplarına pek benzemeyen, sıra dışı ve yepyeni bir mimari özellikte inşa edilen mozolenin mimarisi ile ilgili olarak Halikarnas Balıkçısı, coşkun kalemi ile tarihe şu notu düşmüştür: “Düşün bir kez! Bütün geleneklere bir tekme vurarak yepyeni bir şey yapmak. İnsanı deli eder yahu! Bu meydan okuyuşu düşündükçe, içimde bir trampet ve tambur gürlüyor.”

M.Ö. 334’te Büyük İskender tarafından şehir ele geçirildiğinde Mozole’ye dokunulmamış ve bu ihtişamlı anıt 16 asır boyunca kentin ortasında yükselmeye devam etmiştir. 1304 yılındaki büyük Anadolu depreminde ciddi hasar gören anıtın birçok parçası St. Jean Şövalyeleri tarafından Bodrum Kalesi’ni inşa etmek için kullanılır. 19. yüzyılda Mozole’den alınarak İngiltere’ye götürülen rölyefler, Artemis ve Mausolos’un heykellerinin orijinalleri bugün British Museum’da sergilenmektedir.

Günümüzde açık hava müzesi olarak faaliyet gösteren Mozole, antik dünyanın yedi harikası içinde düzenlenen tek ören yeri olarak kültür tarihi içerisinde yerini almıştır. Her köşesinde eşsiz eserler barındıran Bodrum’da antik dönemin izlerini sürmek istiyorsanız Mausoleion Anıt Müzesi’ni Pazartesi günleri dışında hergün yaz aylarında 08:00-19:00, kışın ise 08:00-17:00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz.